Bramenjam met nectarine en een vleugje vanille

De schoonouders van oudste dochter hebben een moestuin. In die moestuin staat van alles, zo ook een bramenstruik of haag, of misschien inmiddels wel een oerwoud. Want dat is wat bramenstruiken doen: proberen je tuin over te nemen door uit te groeien tot een ontembare haag. Ik heb het niet gezien, maar dat is wat ik mij erbij voorstel. Nu de ouders op vakantie zijn mogen de kinderen oogsten wat er te oogsten valt en daar horen dus ook de bramen bij. Dochterlief bedacht dat ik misschien wel interesse zou hebben in de bramen van schoonmoeder. Nou en of!

Als kind ging ik in de zomermaanden met mijn moeder op bramenjacht. In het bos wist ze altijd waar ze moest zijn en gewapend met emmertjes gingen we dan op pad. En al die bramen verwerkte ze tot jam en sap. Toen ik wat ouder was, zag ik er wel eens beestjes tussen en was zelfgemaakte bramenjam ineens een stuk minder lekker. Nu is dat gelukkig niet meer zo – al geldt voor oudste dochter dan weer hetzelfde als voor mij destijds (vreemd!?).

De tip is namelijk: azijn! Spoel de bramen eerst met water. Daarna gaan ze in water met azijn, laat 10 minuten staan en alles wat vliegt, kruipt en krioelt legt dan het loodje. Althans daar ga ik van uit. Hetzelfde doe ik met de nectarines, want op deze manier lossen pesticiden ook op. Een handigheidje overigens voor alle groenten en fruit. Goed schoonspoelen om te voorkomen dat alles naar azijn smaakt! Als je dat doet, proef je van de azijn niets terug.

Vervolgens maak ik er jam van. Lekker!!
Bramen bevatten weinig pectine, het stofje dat nodig is om van sap jam te maken. Aardbeien, frambozen en druiven hebben het ook niet. Nu is daar natuurlijk een oplossing voor in de vorm van geleisuiker, al dan niet in combinatie met citroensap.

Nadeel van deze geleisuiker is dat hij één op één gebruikt dient te worden, dus gelijke delen fruit en suiker. Nou, dat is best wel zoet! Van mij mag het wat minder. De truc is dat je ander fruit toevoegt dat wel veel pectine bevat. Ik had nog nectarines liggen die nog niet echt rijp waren. Bijkomend voordeel is dan dat onrijp fruit weer meer pectine bevat dan rijp fruit. Bingo!

Wat heb je nodig (voor 4 potten van ca. 300 ml):

• ca. 800 g bramen (of ander zomerfruit)
• ca. 100 g nectarine
• sap van 1/2 citroen
• 450 g geleisuiker
• 50 g vanillesuiker en evt. 1/2 peul uit de suiker

Benodigdheden:

• ca. 250 ml natuurazijn
• grote pan + pollepel
• 4 jampotten met deksel
• trechter en soeplepel of grote maatbeker
• vergiet of zeef

Hoe maak je het:

1. Begin met het wassen van het fruit. Voeg aan 1 liter koud water ongeveer 250 ml natuurazijn toe (geen schoonmaakazijn!) Zet hier de bramen in en laat ongeveer 10 minuten staan. Schep af en toe om. Spoel na 10 minuten goed af onder stromend water en laat uitlekken in een zeef.
   Was de nectarines op dezelfde manier. Halveer de nectarines, verwijder de pit en snijd ze in stukjes.
2. Steriliseer de jampotten. Dit kun je doen door ze de dag ervoor in de vaatwasser te zetten. In een pan: giet er kokend water op te gieten zodat ze helemaal onder staan en dan ongeveer 10 minuten zachtjes laten koken. In de  (stoom)oven: 10 minuten op 160 graden. Rubber ringen kun je beter niet mee in de vaatwasser stoppen of oven leggen. Gebruik liever ook niet potten met stukjes uit de rand, die sluiten misschien niet goed af.
3. Zet een grote pan op het vuur met het fruit, het citroensap en de vanillesuiker. Zorg er voor dat de pan groot genoeg is, kokend fruit borrelt behoorlijk en het is zonde als alles overstroomt.
   Zet op een laag pitje om te beginnen en laat het fruit heet worden. De sappen zullen uit de bramen lopen, waardoor het fruit niet aanbrandt als je het vuur niet te hoog zet. Laat het fruit ca. 5 minuten zachtjes koken tot het een beetje zacht geworden is. Wil je het liever helemaal zacht, laat het dan nog een aantal minuten langer staan.
   
4. Voeg nu de overige suiker toe en laat die langzaam smelten. Zet het vuur hoger en laat het fruitmengsel goed aan de kook komen. Het begint dan behoorlijk te borrelen en bruisen (en is erg heet).
   Draai het vuur ietsje lager en laat de jam gedurende 4 minuten goed doorkoken.
   Wil je een gladde jam, zonder stukjes en zonder de pitjes van de bramen dan kun je hem eerst zeven.
   
5. Zet je jampotten klaar op een plank of handdoek, dus niet op een stenen aanrecht. Draai het vuur uit onder de pan en vul meteen de potten met behulp van de trechter en de soeplepel. Begin met een beetje in elk glas, zodat het contrast tussen koud en warm niet te groot is. Je kunt ook een maatbeker gebruiken waar je eerst de jam in giet vanuit de pan. Denk eraan dat de jam heel heet is. Zorg dat de randen goed schoon zijn (gebruik een schone doek) en sluit de potten met het deksel. Zet 10 minuten ondersteboven op een handdoek of plank.
   Als de jam helemaal is afgekoeld kun je hem het best op een koele en donkere plaats bewaren. Tijdens het afkoelen trekken de potten vacuüm. Gebruik je bijvoorbeeld oude jampotjes, dan kun je aan de deksels controleren of de potten goed gesloten (vacuüm) zijn. Als je ze kunt indrukken, is er iets niet goed gegaan en kun je de jam het best in de koelkast bewaren. Bij weckglazen kun je dit goed controleren door de klemmetjes te verwijderen. Het deksel mag niet los zitten.

Lekker op brood, maar natuurlijk ook super in combinatie met yoghurt, ijs, (jam)koekjes….

Bereidingstijd:
Voorbereiden: ca. 30 minuten
Bereiden: 15-20 minuten